Met onze boswachters en landschapsbeheerders maken we onze prachtige provincie groener en gezonder. Zo hebben we inmiddels 19.000 hectare natuurgebieden veiliggesteld in de regio's Brabantse Wal, Baronie van Breda, Heusden & Altena, Hart van Het Groene Woud, Ten Oosten van Tilburg, Ten Zuiden van Den Bosch, De Kempen, de Groote Heide en Maas & Peel.
Alle regio's op kaart
Brabantse Wal
Van de 18.300 hectare (183 km²) die Brabants Landschap verspreid over de provincie bezit, ligt 3.400 hectare (34 km²), dat is bijna één vijfde, op en aan de voet van de Brabantse Wal. Door zijn eeuwen oude landgoederen en prachtige natuurlijke overgangen is het een kostbaar bezit, vanuit zowel natuur als cultureel oogpunt.
Baronie van Breda
De omgeving van Breda is een écht landgoederenlandschap. 23 landgoederen bepalen het waardige, rijke en chique karakter van de Baronie. Ze bieden een leefomgeving voor bijzondere planten en dieren.
Bekijk de regio op kaart
Heusden en Altena
Het Land van Heusden en Altena is het ‘Hollandse’ deel van onze provincie. Lange tijd maakte het daar bestuurlijk ook deel van uit. Tegelijkertijd is het een echt rivierenland. In het noorden wordt het begrensd door de Merwede, in het oosten door de Afgedamde Maas, in het zuiden door de Bergsche Maas en in het westen door de Biesbosch.
Het rivierengebied is nog eens een écht Nederlands landschapstype dat je buiten onze landsgrenzen niet snel op deze schaal zult tegenkomen.
Bekijk de regio op kaart
Hart van Het Groene Woud
Het Groene Woud is een romantische benaming voor het nog open gebied binnen de stedendriehoek Tilburg – Den Bosch – Eindhoven. Deze bedrijvige steden tellen bij elkaar zo’n driekwart miljoen inwoners en groeien, mét hun agglomeraties, langzaam maar zeker naar elkaar toe. Daardoor dreigt het gebied daarbinnen dicht te slibben met bebouwing en bedrijventerreinen.
Om een tegenwicht te bieden willen initiatiefnemer Brabants Landschap en andere partijen de bestaande natuurgebieden versterken en aan elkaar koppelen. Het gaat niet alleen om onvervalste natuurgebieden als bossen, heiden en vennen.
Ten Oosten van Tilburg
Net als vanuit Eindhoven en Den Bosch ligt ‘Het Groene Woud’ (HGW) vanuit Tilburg binnen handbereik. Van het stadscentrum is het maar een half uur fietsen naar de Oisterwijkse Bossen en Vennen. En onderweg daarnaartoe zit je al binnen een kwartiertje in de Moerenburg, met daarop aansluitend Heukelom.
Tot 20 jaar geleden vormden zij samen een rommelig ‘stadslandschap’. Zo’n type landschap dreigt onherroepelijk te verloederen wanneer je er geen aandacht aan besteedt. Daarom werken wij er samen met de gemeenten Tilburg en Oisterwijk hard aan om het verder te ontwikkelen tot een ‘groene poort’ tot HGW.
Bekijk de regio op kaart
Ten Zuiden van Den Bosch
In 2016 stelde Brabants Landschap voor om ‘Nationaal Landschap Het Groene Woud’ te verbinden met ‘Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen’. Zo schakel je belangrijke natuurgebieden aaneen, uiteenlopend van zandverstuiving tot beekdal, die ook nog eens worden omringd door het fraaie cultuurlandschap van de Meierij.
En overal liggen (middel)grote steden nabij, waarvan de inwoners met volle teugen van het natuur- en landschapsschoon kunnen genieten. Om ‘Het Woud’ stevig te verbinden met ‘De Duinen’ willen we een onderdoorgang in de N65 tussen Tilburg en Den Bosch, ter hoogte van Helvoirt.
Bekijk de regio op kaart
De Kempen
Trek een denkbeeldige lijn tussen Tilburg en Eindhoven en alles wat zich daar grosso modo onder bevindt, heet De Kempen. Hier ligt onze grootste oppervlakte aan heide en vennen. Sterker nog, we hebben er de laatste jaren alleen maar meer van bij gemaakt. Heide kwam terug voor bos en vennen werden in hun oude glorie hersteld.
Over de hele breedte van deze regio lopen van zuid naar noord beken: Oude Leij, Poppelsche Leij, Rovertsche Leij, Reusel, Groote Beerze en Kleine Beerze. Ze mochten hun kronkels niet behouden en werden vergraven tot kanalen.
De Groote Heide
Je hebt in de regio nu meerdere heidevelden liggen die ‘Groote Heide’ heten, maar vroeger was er maar één: en die was ontzéttend groot! Op de topografische kaart van 1901 kun je zien hoe die zich, in zuidelijke richting, aaneengesloten uitstrekte van de stadsrand van Eindhoven in het noorden, wat ongeveer overeenkomt met het huidige uitgaansgebied Stratumseind, tot ver over de grens in België: een afstand van wel 20 km!
Er liepen maar een paar zandwegen doorheen en overdag waren de enige bakens voor de reiziger de kerktorens van de omliggende dorpen.
Bekijk de regio op kaart
Maas & Peel
Jawel, ook Brabant heeft zijn rivierengebied, met name in het ‘Land van Cuijk’. De Maas mag dan wel minder machtig zijn dan Waal en Rijn, maar er zijn tijden dat ook zij de ruime omgeving onder water zet. Vroeger wat dat nog veel meer het geval, en overal zijn daarvan de sporen nog zichtbaar in het landschap.
Dorpen waren op oeverwallen gevestigd en voor boerderijen en kastelen werden ‘terpen’ opgeworpen. Van de andere kant zorgde de Maas door het afzetten van klei voor vruchtbare landbouwgrond.
Bekijk de regio op kaart
Ontdek de natuur op de kaart
Ben jij op zoek naar natuurgebieden bij jou in de buurt? Waar jij kan wandelen, fietsen of paardrijden? Zoek je een horeca gelegenheid of infopunt op je route? Vind het allemaal op onze interactieve kaart!
Veelgestelde vragen
Natuurgebieden
Kan ik alle gebieden van Brabants Landschap bezoeken?
In de meeste natuurgebieden van Brabants Landschap zijn de wegen en paden opengesteld voor wandelaars, en vaak ook voor fietsers. Deze gebieden kun je bezoeken tussen zonsopgang en zonsondergang. Bij de toegang van de natuurgebieden vind je borden met de openstellingsregels.
Een aantal gebieden is niet toegankelijk, omdat deze zijn ingericht als rustgebieden. Hier beschermen we het leefgebied van wilde dieren als edelherten, reeën, dassen en vogels tegen de recreatiedruk.
Aan welke regels moet ik me houden als ik een natuurgebied bezoek?
Fietsend, wandelend, hardlopend, mountainbikend of te paard. Iedereen geniet op z'n eigen manier van de natuur. Om elkaar de ruimte te geven en de natuur te beschermen, is er de Buitencode. Als iedereen de code respecteert, kunnen we allemaal blijven genieten van de natuur.
De Buitencode bestaat uit vijf simpele regels:
- Respecteer de natuur: maak geen lawaai en neem je afval mee
- Houd je aan de toegangsregels: check de toegangsborden en blijf op de voor jou bestemde paden
- Geef elkaar de ruimte: maak plaats voor een ander en minder vaart bij drukte
- Wees vriendelijk: groet elkaar en heb begrip voor de natuurbeleving van een ander
- Spreek elkaar aan: spreek een ander vriendelijk en respectvol aan op zijn of haar gedrag
De Buitencode is een gezamenlijk initiatief van Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, LandschappenNL, Atletiekunie, KNHS, KWBN, Wandelnet, Sportvisserij Nederland en wielersportbond NTFU.
Mag mijn hond ook mee?
In veel natuurgebieden van Brabants Landschap mag je hond mee, zo lang deze aangelijnd is. Zo houden we de leefomgeving van wilde dieren rustig. Er zijn geen losloopgebieden in de regio’s van Brabants Landschap.
In enkele gebieden zijn honden – ook aangelijnd – niet toegestaan. Dit geldt voor het leefgebied van de edelherten in Het Groene Woud (Liempde/Best/Oirschot), in het Riels Hoefke (gemeente Goirle) en de begrazingsgebieden in Keent en de Kraaijenbergse Plas (gemeente Land van Cuijk).
Werk je bij een hondenuitlaatservice en wil je wandelen in één van onze gebieden? Neem dan contact met ons op via info@brabantslandschap.nl.
Waar kan ik fietsen met mijn mountain bike of gravel bike?
Fietsen is toegestaan in veel van onze gebieden. Let altijd op de openstellingsborden: op sommige plekken is fietsen niet toegestaan om kwetsbare natuur te beschermen of omdat er enkel wandelpaden zijn. Door de gebieden van Brabants Landschap lopen een aantal gemarkeerde MTB-routes, waaronder Boslust (Bergen op Zoom), Hugterheide (Maarheeze), Groote Heide (Heeze), De Scheeken (Best), Aa-dal (Berlicum) en De Dommel (Sint-Michielsgestel).
Zoek je een gemarkeerde mountainbikeroute in Brabant? Kijk dan op de website van VisitBrabant
In welke gebieden mag ik paardrijden?
Paarden zijn alleen toegestaan als dit wordt aangeduid met een bord (ruiterpad) of met routepaaltjes voor ruiters en/of menners. Staat er geen bord of routepaaltje, dan is toegang met paarden niet toegestaan.
In deze gebieden zijn paarden toegestaan op de aangegeven paden en routes:
- Land van Heusden en Altena: Pompveld, Sleeuwijkerwaard en Almbos
- Baronie van Breda: Pannenhoef, Vloeiweide en Ettense Gemeentebossen
- De Kempen: Regte Heide, Annanina’s Rust, Rovertsche Heide en Landschotse Heide
- De Groote Heide: Herbertusbossen, Groote Heide en Braakhuizensche Heide
- Peel en Maas: Landgoed Tongelaar, Brestbosch, De Vilt en De Groote Slink
- Den Bosch en Tilburg: Oude Hondsberg (Ter Braakloop)
- Brabantse Wal: Buitenlust, Zoomland en Zurenhoek
Kijk op de website van VisitBrabant voor meer routes.
Waar mag ik vissen?
In vennen, vijvers, poelen en andere wateren van Brabants Landschap is vissen niet toegestaan, tenzij een overeenkomst is gesloten met een lokale visvereniging.
Welke paden zijn geschikt voor een rolstoel of kinderwagen?
Op de interactieve kaart vind je alle rolstoeltoegankelijke paden, deze zijn ook geschikt voor wandelwagens.
Mag ik fotograferen in jullie gebieden?
Natuurfotografie is toegestaan in alle opengestelde gebieden. Hiervoor gelden de algemene openstellingsregels: enkel tussen zonsopgang en zonsondergang, en niet van de paden afwijken. Brabants Landschap heeft geen speciale fotohutten voor natuurfotografen.
Mag ik wildplukken?
De zaden, vruchten, noten, paddenstoelen, bloemen en planten zijn in de eerste plaats voedsel voor de dieren in onze natuurgebieden. Wildplukken is toegestaan onder de volgende voorwaarden:
- Wijk niet van de paden en wegen
- Pluk alleen voor persoonlijk gebruik: maximaal een hoeveelheid ter grootte van een 250-grams champignonbakje
- Plukken voor commercieel gebruik is niet toegestaan
- Neem geen hout, takken of planten mee, deze zijn onderdeel van het natuurterrein
Mag ik een geocache plaatsen?
Een geocache mag alleen geplaatst worden met toestemming van Brabants Landschap. Geocaches die zonder toestemming zijn geplaatst, worden verwijderd.
De cache mag enkel bestaan uit natuurlijk afbreekbare materialen. Het gebruik van verf en spijkers is niet toegestaan. De cache mag maximaal 2 meter van het pad geplaatst worden.
Stuur je aanvraag naar info@brabantslandschap.nl en vermeld de volgende gegevens:
- Naam, adres en telefoonnummer
- De exacte locatie van de cache, met kaart en coördinaten
- Een omschrijving van de cache en de wijze van verbergen
Kan ik met een drone over jullie natuurgebieden vliegen?
Brabants Landschap verleent geen toestemming om met drones boven natuurgebieden te vliegen. Alleen voor onderzoek of publicitaire doelen kunnen uitzonderingen worden gemaakt.
Mag ik in jullie gebieden magneetvissen of een metaaldetector gebruiken?
Brabants Landschap geeft alleen toestemming aan archeologische bureaus voor het opgraven van historische voorwerpen wanneer de bodem afgegraven wordt ten behoeve van natuurontwikkeling. Andere aanvragen worden afgewezen. De bodem is namelijk de beste conservatieplek voor historische voorwerpen. Daar zijn ze beschermd tot er manieren zijn deze voorwerpen te onderzoeken zonder ze op te hoeven graven.
Hoe kan ik een bankje laten plaatsen in jullie gebieden?
Bij een aanvraag om een bankje te laten plaatsen in een gebied van Brabants Landschap gelden de volgende voorwaarden:
- Brabants Landschap bepaalt op welke locatie een bankje geplaatst kan worden, uiteraard in overleg met de aanvrager.
- Brabants Landschap maakt gebruik van een gestandaardiseerde vormgeving.
- Voor het plaatsen van een bank hanteren we een vergoeding van € 1.500,-.
- Het aanbrengen van een herinneringsplaatje of persoonlijke tekst is niet toegestaan.
- Brabants Landschap levert en plaatst het bankje, de aanvrager is welkom bij de plaatsing.
- Er kunnen geen rechten ontleend worden aan de bank. Als er een reden is om de bank weg te halen (bijvoorbeeld vandalisme), wordt dat zonder overleg gedaan.
Stuur je aanvraag voor een bank naar mvandewiel@brabantslandschap.nl.
Wil je een donatie doen aan Brabants Landschap en denk je er daarom aan om een bankje te laten plaatsen? Of wil je dat we je bijdrage gebruiken voor natuurherstel, zoals het aanleggen van een vlinderrand, een bloemenrand of een paddenpoel? Bekijk hier de mogelijkheden om bij te dragen aan ons werk. Zo maken we samen van ons mooie Brabantse land een fijne plek voor dier en mens.
Mag ik as uitstrooien in gebieden van Brabants Landschap?
Brabants Landschap geeft geen toestemming voor het uitstrooien van as van een overledene. Wij verwijzen hiervoor naar de verstrooiingsvelden van uitvaartcentra en natuurbegraafplaatsen.