De afgelopen weken was het in het edelhertengebied in Het Groene Woud (op de grens van Best, Oirschot en Liempde) een stuk drukker dan normaal. Honderden mensen genoten van de jaarlijkse bronsttijd bij de edelherten. Niet alleen was de belangstelling voor de excursies met een gids groot, ook gingen veel bezoekers zelf op zoek naar de dieren. De rust is nu wedergekeerd, tijd om terug te blikken.
Hoogtepunt van het jaar in de Mortelen en Scheeken
De bronsttijd, de paartijd van edelherten, vindt plaats tussen ongeveer half september en half oktober. Net als afgelopen jaren waren de begeleide bronstexcursies in korte tijd volgeboekt. 15 excursies met in totaal 225 deelnemers gingen met gidsen van Brabants Landschap en Gastvrij Liempde op pad. Dit jaar hebben ook gidsen van IVN Best en IVN Oirschot voor het eerst bronstexcursies begeleid. Zij waren al bekend met het gebied en zijn nu door ons bijgespijkerd in de kennis over de edelherten. Hun hulp was erg welkom en voor herhaling vatbaar!
Goed zichtbaar… maar soms ook niet
Op verschillende plekken in de Paljaart (een gebiedsdeel van De Mortelen) werden edelherten gespot. Sommige vaste bezoekers hadden de indruk minder edelherten te zien dan eerdere jaren. Klopt dat ook? Het antwoord is tweeledig. Het aantal edelherten is niet kleiner geworden, maar er is wel een verandering in de grote groepen die de voorgaande jaren zichtbaar waren. In de bronsttijd verzamelen de sterke herten een groep hindes om zich heen. Bij de komst van de edelherten in Het Groene Woud in 2017 waren er nog niet veel van deze oudere en sterke mannetjes. We zagen toen een paar grote groepen (roedels) met een zogenaamd ‘plaatshert’. Nu zijn er meerdere plaatsherten en die hebben allemaal een kleiner groepje hindes bij zich. Deze groepen verblijven meer verspreid in het gebied, óók op de voor ons onzichtbare plekken. Maar onzichtbaar betekent niet altijd dat de herten onopgemerkt blijven. Door te burlen houden de herten hun concurrentie op afstand. Een indrukwekkend geluid, dat ook dit jaar weer zeer regelmatig door de bossen klonk en kilometers ver te horen was.
Ook de terreinbeheerder was zichtbaar
Om de drukte in het gebied in goede banen te leiden, werd het toezicht deze periode verhoogd. Terreinmedewerker Wouter Deelen weet uit ervaring dat dat nodig is en hield ook regelmatig een oogje in het zeil: “Het is belangrijk dat bezoekers op de paden blijven. Sommige mensen lopen de graslanden of rustgebieden in, wellicht in de hoop een betere foto te kunnen maken. Maar daarmee jaag je de edelherten juist weg. Bovendien is deze stress erg nadelig voor de dieren. De mannetjes eten bijna niets in deze periode, ze steken al hun energie in de voortplantingsrituelen en kunnen daar absoluut geen verstoring bij gebruiken.”
Gelukkig is het houden van toezicht niet de enige reden dat Wouter veel in het edelhertengebied aanwezig was. “Ik vind het erg leuk om het gedrag en de rol van de edelherten aan de bezoekers uit te leggen, omdat de dieren echt iets toevoegen aan het natuurgebied. De mensen waarderen het en vertellen het ook verder aan hun ‘mede-hertenspotters’. Zo groeit de natuurkennis en waardering voor ons werk.”Lees meer over de rol van edelherten en andere grazers in natuurgebieden
Van het hert naar d’n Herd
Een bronstexcursie is meer dan alleen edelherten spotten. De boomkikkers lieten heel vaak van zich horen en padden en kamsalamanders kropen voor de voeten weg. Er waren looppaadjes (wissels) van dassen te zien en vraatsporen van de edelherten in de brandnetels. Vlakbij het kijkscherm groeide een prachtige zwavelzwam op een boom. Deelnemers van de excursie op zondagochtend konden hun bezoek aan Het Groene Woud afronden met een kop koffie of thee bij Bezoekerscentrum D’n Liempdsen Herd. In de gerestaureerde boerderij in het centrum van Liempde praatten ze gezellig na bij de kachel. Foto’s en filmpjes werden trots aan elkaar geshowd en met een wandelfolder in de hand gingen de bezoekers tevreden naar huis: “Hier komen we graag nog een keer terug!” Bekijk een hertengewei van dichtbij in D’n Liempdsen Herd en ontdek nog meer over de natuur met de Ontdekkast!
Foto's
Ontdek de natuur op de kaart
Ben jij op zoek naar natuurgebieden bij jou in de buurt? Waar jij kan wandelen, fietsen of paardrijden? Zoek je een horeca gelegenheid of infopunt op je route? Vind het allemaal op onze interactieve kaart!