Verscholen in de bossen van dit landgoed herinnert een sober doch aangrijpend monument aan een drama zonder weerga dat zich hier in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog afspeelde. Wat was er aan de hand? De verzetsgroep van Breda werd geleid vanuit de boswachterswoning op De Vloeiweide.
Monument voor hen die vielen
Op 4 oktober 1944 werd die door de Duitsers overvallen. Daarbij verloren verzetslieden en gezinsleden van de boswachter het leven. De fundamenten van het boswachtershuis vormen een monument voor hen die vielen. Jaarlijks wordt op die plek het drama herdacht op de eerste zondag van oktober.
Buurtbewoners was het opgevallen dat er bij Neefs vanaf september 1944 nogal veel mensen rondhingen, 17 om precies te zijn. De buurtbewoners vermoedden wel dat het om onderduikers of verzetslieden zou gaan maar het parool was ‘mondje dicht’. De commandant van de groep was Paul Windhausen, een kunstschilder en leraar aan het lyceum te Breda. Waarom hokten deze 17 hier bij elkaar? In een klein huis met een gezin van man, vrouw en 8 kinderen? De verzetsgroep was de dupe geworden van een vals bericht dat op 4 september door het persbureau Reuter (van de geallieerden) was verspreid en dat meldde dat de Tommy’s Breda bereikt zouden hebben. Op dit bericht reagerend togen de 17 naar de post op de Vloeiweide. Ze hadden de opdracht om als verspieders en gidsen met de Tommy’s mee op te rukken. Nadat ze merkten dat de Engelsen nog lang niet in aantocht waren, bleven ze toch op hun post. Op de ochtend van woensdag 4 oktober stonden vader en moeder Neefs naar gewoonte om 5.00 uur op. Ze maakten het ontbijt klaar en zetten koffie. Om kwart over vijf traden drie Duitsers binnen. Op de vraag waar de verzetslieden waren, antwoordde Neefs dat het om vrienden van hem ging. De Duitsers wilden daarop de woning doorzoeken. Een van de 17 die wakker was geworden sprong door de deur en schoot een van de Duitsers neer. Daarop ontbrandde een hevig vuurgevecht. Een overtal van Duitsers lag buiten in stelling en nam zowel het huis als de schuur onder vuur. Neefs commandeerde zijn kinderen naar de kelder. Daar kwamen er uiteindelijk 5 van terecht, de moeder voegde zich bij hen. Neefs zelf verschanste zich op zolder. Het was een ongelijke strijd, zowel in aantal als in bewapening. Zo beschikten de Duitsers over een mitrailleur. Enkele verzetslieden ondernamen een doorbraakpoging (heftig schietend naar buiten stormend) maar werden allen doodgeschoten. Ondertussen waren enige Duitsers het huis binnengedrongen en staken de boel in brand. Neefs wist te ontsnappen in een dikke rookwolk, ontstaan na het instorten van de brandende dakbedekking. Om 9.30 uur arriveerden de door de SS verwittigde Nederlandse politieagenten, die te horen hadden gekregen dat ze ergens lijken moesten ophalen. Dit waren goede politiemannen, geen foute, er zaten er bij die samen werkten met het verzet. Toen zij arriveerden hoorden ze de kinderen krijsen en grepen meteen in. De kinderen smeekten nog steeds om water en door het raampje (met spijlen) werden emmers met water gegooid. Met een afgezaagde dennenboom werden de spijlen kapot gebeukt. Zo wist men na uren de ernstig verbrande kinderen te bevrijden. Die het hadden overleefd, werden naar het ziekenhuis gebracht en onder een valse naam ingeschreven en op verschillende zalen gelegd. De acht op De Vloeiweide ingerekende verzetsstrijders werden al de ochtend na de rampdag om 8.30 uur naar de Kogelvanger in het Mastbosch gebracht, waar ze werden opgewacht door een executiepeloton, voor ieder één soldaat.
Terwijl het verzetsmonument de voormalige afgebrande boswachterswoning markeert, is op de plek van de bijhorende tuin in 2012 een ‘fruitgaard’ aangelegd. 4 leden van het gezin Neefs en 13 verzetslieden verloren het leven, hun namen staan in de plaquette. Op deze emotioneel zwaar beladen plek lijkt het wel of de natuur nog mooier en uitbundiger wil zijn dan elders, om troost te bieden voor het geweld dat mensen elkaar aandoen. Voor heel wat - uiteenlopende - dieren vormen vruchten een belangrijke voedselbron. Omdat ook de mens tot de natuur behoort, is het ook u toegestaan uit deze tuin te oogsten. Doe dat wel met respect en laat voldoende over voor dieren en mensen na u. En besef dat het boswachtersgezin hier ook al leefde en werkte, in harmonie met de natuur.